SPOR KULÜPLERİ VE SPOR FEDERASYONLARI KANUN TEKLİFİNİN İNCELENMESİ
BÖLÜM 2 : SPOR FEDERASYONLARI AÇISINDAN DEĞİŞİKLİKLER VE YENİLİKLER
TBMM Milli Eğitim, Kültür, Gençlik ve Spor Komisyonunda görüşülen Spor Kulüpleri ve Spor Federasyonları Kanunu teklifini; yürürlükte olan mevzuat ve mevcut uygulama açısından inceleyerek oluşturduğum yazı dizisinin ikinci bölümü olan bu yazıda spor federasyonlarına ilişin hükümleri incelemeye devam edeceğim.
Kanun metninin 32. Maddesinde spor federasyonlarının disiplin kurulları düzenlenmiştir. 3289 sayılı kanunda disiplin kurulunn üç üyeden az, beş üyeden fazla olamayacağı düzenlenmiş iken yeni yasada federasyon disiplin kurulları daha detaylı düzenlenmiştir. Maddenin 1. Fıkrasında, disiplin kurullarının yetki alanı düzenlenmiştir. Uygulamada sıkça sorulan sorulardan birine kesin bir yanıt getirilmiştir ve disiplin kurullarının, spor federasyonlarının faaliyet programında yer alan veya spor federasyonu tarafından izin verilen mu?sabaka ve faaliyetlerden dog?an disiplin uyus?mazlıklarında yetkili olduğu düzenlenmiştir. Örneğin; Türkiye Okul Sporları Federasyonu tarafından düzenlenen atletizm müsabakasına, müsabaka tarihinde Atletizm Federasyonu Disiplin Kurulu kararı ile yarışmalardan men edilen sporcu katılabilecektir. Maddenin 2. Fıkrasında disiplin kurulu üyelerinin, genel kurul tarafından seçilen beş asıl ve beş yedek üyeden oluşacağı belirlenmiştir. Maddenin 4. Fıkrasında disiplin kurulu tarafından verilecek cezalar sayılmıştır.
33. maddede Genel Kurul tarafından seçilen bir diğer kurul olan Denetim Kurulu düzenlenmiştir. 3289 sayılı kanunda yer almayan ve yeni kanuna eklenen, denetim kurulunun her mali yılda en az dört defa denetim yapılarak tespit edilen hususlarda gerekli işlemlerin tesis edilmesi için yönetim kuruluna bildirim yapacağına ilişkin fıkra, bazı federasyonların ana statülerinde yer alıyordu.
Kanunun 34. maddesinde Federasyon başkanı, yönetim, denetim ve disiplin kurulu üyelerinde aranacak genel şartlar düzenlenmiştir. Bu madde ile ilk defa yönetim, denetim ve disiplin kurulu üyelerinde belirli şartlar aranmıştır. Bunlar;
a) Türkiye Cumhuriyeti vatandaşı olmak.
b) En az lise mezunu olmak.
c) Tahkim Kurulu, Bakanlık spor disiplin kurulları, ulusal veya uluslararası spor federasyonlarının disiplin kurullarından son beş yıl içinde bir defada altı ay veya toplamda bir yıl hak mahrumiyeti cezası almamış olmak.
ç) Kasten işlenen bir suçtan dolayı bir yıl veya daha fazla süreyle hapis cezasına ya da affa uğramış olsa bile; Devletin güvenliğine karşı suçlar, Anayasal düzene ve bu düzenin işleyişine karşı suçlar, zimmet, irtikâp, rüşvet, hırsızlık, dolandırıcılık, sahtecilik, güveni kötüye kullanma, hileli iflas, ihaleye fesat karıştırma, edimin ifasına fesat karıştırma, suçtan kaynaklanan malvarlığı değerlerini aklama, terörün finansmanı, kaçakçılık, cinsel dokunulmazlığa karşı suçlar, fuhuş, uyuşturucu veya uyarıcı madde imal ve ticareti, uyuşturucu veya uyarıcı madde kullanılmasını kolaylaştırma, kullanmak için uyuşturucu veya uyarıcı madde satın almak, kabul etmek veya bulundurmak ya da uyuşturucu veya uyarıcı madde kullanmak, şike veya teşvik primi, kanuna aykırı olarak spor müsabakalarına dayalı bahis ve şans oyunlarını oynatma, oynatılmasına yer ve imkân sağlama, reklamını yapma, para nakline aracılık etme veya bu Kanunun 20 nci maddesine muhalefet etme suçlarından mahkûm olmamak.
Maddede yukarıda belirtilenlere ek olarak federasyon başkan adaylarında aranacak şartlar getirilmiştir. Bunlar;
d) Genel kurul delegelerinin en az yüzde on beşinin yazılı desteğine sahip olmak.
e) Bakanlık tarafından belirlenecek miktarı geçmemek üzere spor federasyonu tarafından tespit edilen adaylık ücretini yatırmak.
Federasyon başkan adaylarında aranan bu şartlar bağımsız spor federasyonlarının çalışma usul ve esasları hakkında yönetmelikte düzenlenmişti. Ancak Danıştay Onuncu Dairesinin Esas No:2013/4591; Karar No:2016/1782 sayılı kararı ile söz konusu maddeler iptal edilmişti. Yeni yasa ile iptal edilen maddeler kanuna dahil edilmiş, böylece federasyon başkanı olmak isteyenlerin delegelerin yüzde on beşinin yazılı desteği olmadan ve adaylık ücreti yatırmadan başkan adayı olmasının önüne geçilmiştir. Beş milletvekili bu maddeye muhalefet şerhi vermiş, delegelerin yüzde on beşinin yazılı desteği şartının yüzde beşe indirilmesi gerektiğini ifade etmiştir.
Kanunun 34. Maddesinin 3 fıkrasında, bir kimsenin üst üste veya aralıklı olarak aynı spor federasyonunda en fazla üç dönem federasyon başkanlığı yapabileceği düzenlenmiştir. Bu maddenin gerekçesinde, federasyon bas?kanlıg?ı go?revinin fahri nitelikte olması, uzun su?re federasyon bas?kanlıg?ı yapılması halinde federasyonun hantal bir yapıya bu?ru?nmesi, bu halde sporun hızlı deg?is?en dinamiklerine uyum sag?lanamadıg?ı go?z o?nu?ne alınarak spor federasyonlarında demokratik yapının tesis edilerek devamının sag?lanması amacıyla bir kimsenin u?st u?ste veya aralıklı olarak en fazla u?c? do?nem bas?kanlık yapabileceg?ine ilis?kin du?zenleme yapıldığı belirtilmiştir. Sportif başarısı yüksek federasyonların başkanlarına bakıldığında üç ve daha fazla dönem federasyon başkanı olarak görev yaptığı görülecektir. Bu nedenle maddenin gerekçesine katılmadığımı ve maddedeki sınırlamanın yapılmamasını tercih ettiğimi belirtmek isterim.
Kanunun 34. Maddesinin 4. Fıkrası ile spor federasyonlarında ücretli veya fahri görev alanların spor kulüplerindeki üyelik ve yöneticilikleri göreve başlama tarihinden itibaren kendiliğinden sona ereceği düzenlenmiştir. Bunun yanı sıra spor federasyonlarında görevleri sona erenlerin kulüp üyeliği ve yöneticiliğinden kaynaklanan hakları korunacağı da düzenlenmiştir. Bu madde ile sınırlayıcı yeni bir hüküm getirilmiştir.
Kanunun 37. Maddesinde spor federasyonlarının il temsilcilerinin 34 üncü maddenin birinci fıkrasında aranan şartlar dâhilinde federasyon başkanının teklifi ve Bakanlık onayı ile görevlendirileceği düzenlenmiştir. Bu hükme ilişkin muhalefet şerhi konulmamış ancak kanaatimce il temsilcilerinin Bakanlık onayı ile görevlendirilmesi Federasyonlar üzerindeki bakanlık etkisini arttıracaktır.
Kanunun 38. Maddesinde Federasyonların görev ve yetkilerine; ulusal ve uluslararası düzeyde performans sporcusu yetiştirmek amacıyla Bakanlıkla koordineli bir şekilde altyapıya yönelik olarak gerekli çalışmaları yürütmek, yıllık ve dört yıllık stratejik plan hazırlamak, bakanlık bilişim sistemlerini kullanmak, kendisine bağlı spor dallarında spor kulüpleri ve spor anonim şirketlerini sportif yönden denetlemek, yönetmelikle belirlenen diğer görevleri yapmak eklenmiştir.
Kanunun devamındaki maddeleri bir sonraki hafta yayımlayacağım yazıda inceleyeceğim.
